De heilige dans

Zeer vereerd was ik met onderstaand verhaal van mijn vriend Uddalak, dat ik jaren geleden las op Facebook. Hij beschrijft onze eerste ontmoeting in India in 2011. Het is eerder verschenen als voorwoord in mijn gedichtenbundel 'Binnentijd', dat in 2017 is uitgegeven door Aldus Boek Compagnie. Here you  go Uddalak, met veel dank nog aan jouw mooie woorden, jij bent een ware schrijver.

Ik ontmoette Wouter Rikmans een paar jaar geleden op een van de wat minder drukke stranden van Zuid Goa (ja, zoiets bestaat inderdaad). Mijn vrouw, mijn toen tweejarige dochter en ik waren naar de cabana geslenterd om te lezen, te spelen en een koud biertje te drinken, in die volgorde. Wouter zat aan een tafeltje, misschien achter een laptop, in korte broek en met bruinverbrande borst, en liet op zijn gemak de wereld en de snikhete middag aan zich voorbijtrekken. Hij leek aardig, had een eerlijk gezicht en maakte een levenswijze indruk. Hij zag eruit als iemand die genoeg heeft aan zijn eigen gezelschap, wat altijd een goed teken is.

Op de tv boven de bar was een wedstrijd tussen Engeland en India aan de gang. Voor een Nederlander wist hij best veel over cricket. Dus raakten we aan de praat over van alles en nog wat. Het werd interessant toen hij tussen neus en lippen vertelde dat hij aan het schrijven was. Zo’n gebeurtenis, je kunt het toeval noemen, heeft altijd een verborgen betekenis voor mij. Want ik was aan het worstelen om te beginnen met een nogal vaag idee dat schrijven heet (en eigenlijk nog steeds). Het was een teken op een vakantie die al goed begonnen was, lang voor die dag.

In tegenstelling tot mij had Wouter al ideeën in de praktijk gebracht. Hij maakt reizen naar het Westen en het Oosten. Dat deed hij al een tijdje, terwijl hij als het ware zijn netten in de wateren uitwierp om te zien wat hij boven zou halen. Het bleek dat hij na een lange carrière in marketing en een relatie die net op de klippen gelopen was, op een dag besloten had om schrijver te worden. Zo simpel was het. Het had al die tijd verborgen gezeten in zijn onderbewuste en nu wilde hij het tevoorschijn brengen en wat lucht geven. Dus had hij zijn huis in Amsterdam verkocht, zijn spullen weggegeven en was opnieuw begonnen met een notitieblok en een nieuwsgierige blik.

De volgende drie dagen liepen we elkaar regelmatig tegen het lijf – wanneer mijn twee mooie dames en ik gingen zwemmen en hij net terugkwam van een eiland; een snelle groet bij de gemeenschappelijke douches; op avonden onder een smeltende zon en tijdens de ontspannen, bierovergoten lunches in de cabana.  Wouter was een zeer spiritueel mens, maar hij hield zijn zoektocht naar het onbekende licht. Hij had het over zijn onvoltooide boek en de Russische mysticus Gurdjieff. Hij was op de hoogte van de leer van Ramakrishna. Hij was de tijd aan het inhalen, niet met haast maar met een rustige vastberadenheid. 

Terug in Delhi wisselde ik wat facebookberichten uit met Wouter. Zijn vader was ziek, hij leed aan Alzheimer. Hij had een nieuwe opdracht aangenomen. Hij was een boek van Houellebecq aan het lezen. Vaak was hij reizen aan het plannen en hij stuiterde de hele planeet over, waar de woorden hem ook maar heen voerden… Ardennen, Sardinië, Ibiza. Af en toe verscheen hij onaangekondigd met een ‘like’ op een bericht dat ik op facebook had gezet. Hij reageerde altijd op de goede. Hij was gul en had een geweldig gevoel voor humor. Hij las een aantal van mijn berichten voor aan zijn vriendin die (volgens Wouter) graag mijn boek wilde kopen, als ik er ooit een schreef. Ik zou willen dat ik de teksten op zijn website kon lezen, maar ze zijn allemaal in het Nederlands. De introductie was echter in het Engels: drie woorden in een goed gekozen Serif font:

Rikmans. Travelling Poet.

Er stond wat er moest staan.

Bijna honderd jaar geleden had George Gurdjieff ook wat te zeggen. Hij stelde dat de meeste mensen leven in een toestand van hypnotisch ‘slapend wakker zijn’. Zoals hij zei: “De mens leeft zijn leven al slapend en sterft in zijn slaap.” En hoewel de meesten van ons in ons leven functioneren in deze toestand van onbewuste automatons, beweerde hij dat iemand kan ‘ontwaken’ en een ander soort mens worden. Hij bracht zijn leerlingen de Gurdjieff bewegingen bij, of ‘heilige dansen’, die ze uitvoerden in een groep. Misschien, maar dat zou ik niet weten, deed Chaitanya iets dergelijks gedurende de bhakti-beweging in Bengalen.   

Wat ik wel weet is dit. Rikmans heeft zijn dans gevonden. Hij is wakker. En dat is de reden waarom ik zojuist met veel liefde over hem mijn langste facebookbericht ooit heb geschreven. Zo simpel is het. 

Udallak Gupta